Köyceğiz Hakkında Genel Bilgi
Köyceğiz, Muğla’nın 13 ilçesinden biridir. Adını aldığı Köyceğiz Gölü’nün kuzeyinde yer alan ilçe, doğal güzellikleri ve sakin yapısıyla öne çıkmaktadır. Yüzölçümü 1.758 km²’dir.
Tarihsel Arka Plan
Köyceğiz’in tarihi MÖ 3400 yıllarına kadar uzanır. Bölgede ilk olarak Karyalılar yaşamış, ardından İskitler, Asurlular, İyonyalılar, Dorlar, Akalar, Persler, Hellenler, Seleykoslar, Romalılar, Selçuklular, Menteşeoğulları ve Osmanlılar hâkimiyet kurmuştur.
Antik Dönem ve Kaunos
MÖ 2000’lerde Yunanlar ve Akalar sahil kolonileri kurmuş, iç kesimlerde Karyalılar gelişim sağlamıştır. MÖ 1000’lerde bölge önemli bir konuma ulaşmış, Kaunos şehri Karia’nın liman ve ticaret merkezi olmuştur. Kaunos daha sonra Büyük İskender’in hâkimiyetine girmiştir.
Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi
1884 yılında Hurşit Paşa döneminde ilçe bugünkü Yüksekkum’a taşınmıştır. 1919’da Kuva-i Milliye teşkilatı kurulmuş, Dr. Hikmet Kıvılcımlı komutanlık yapmıştır. Köyceğiz adının, göl felaketi sonrası “sadece bir Köyceğiz kalmış” efsanesinden geldiğine inanılır.
Coğrafi Konum
İlçe, Akdeniz ve Ege Bölgeleri’nin birleştiği noktada, Muğla–Fethiye karayolunun 60. kilometresinde yer alır. Narenciye bahçeleri ve göl çevresiyle turistik değer taşır.
İklim Özellikleri
Kıyı kesimlerde Akdeniz iklimi, dağlık alanlarda ise karasal iklim görülür. Türkiye’de Rize’den sonra en çok yağış alan yerlerden biri olan Köyceğiz’de kış yağmurları 2–3 ay sürebilmektedir.
Nüfus Verileri
Köyceğiz ilçesi 25 mahalleden oluşmaktadır. 1927’den 2022’ye kadar olan nüfus verileri aşağıda listelenmiştir:
- 1927 – 22.952
- 1955 – 28.431
- 1980 – 71.194
- 2000 – 29.196
- 2010 – 32.817
- 2020 – 37.981
- 2022 – 39.242
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Köyceğiz adının kökeni nedir?
Rivayete göre göl felaketi sonrası ovada kurulu şehir sular altında kalmış, sadece kıyıda kalan birkaç ev için “Bir Köyceğiz kalmış” denmiştir. Bu ifade zamanla ilçenin adı olmuştur.
Kaunos Antik Kenti nerede yer alır?
Kaunos, Köyceğiz Gölü’nün sahille birleştiği bölgede kurulmuştur. Karia döneminin önemli liman ve ticaret merkezlerinden biridir.
Köyceğiz’de hangi iklim tipi görülür?
Kıyı kesimlerde Akdeniz iklimi, yüksek kesimlerde ise karasal iklim hâkimdir. Yağış miktarı Türkiye ortalamasının üzerindedir.
İlçenin yüzölçümü ne kadardır?
Köyceğiz ilçesi 1.758 km² yüzölçümüne sahiptir. Göl, orman ve tarım alanlarıyla çevrilidir.
2022 yılı itibarıyla Köyceğiz’in nüfusu kaçtır?
2022 yılı verilerine göre Köyceğiz’in toplam nüfusu 39.242 kişidir. Mahalle bazlı dağılım güncel TÜİK sisteminden takip edilebilir.
Köyceğiz'de Ekonomi
İlçe nüfusunun %85'i mahallede yaşamakta olup geçimini tarım, hayvancılık, ormancılık, turizm ile sağlamaktadır. İlçenin en büyük gelir kaynağı tarımdır. İlçede polikültür tarım yapılmakta olup, iklim ve coğrafi yapı birçok ürünün yetiştirilmesine elverişlidir.
İlçenin diğer bir geçim kaynağı, gezginci arıcılıktır. Köyceğiz Gölü ve gölü Akdeniz'e bağlayan Dalyan Boğazı'nda kefal balığı üretimi yapılmaktadır. Beyobası beldesinde alabalık tesisleri kurulu olup, üretimini sürdürmektedir.
İlçede 3 adet narenciye yıkama, mumlama, standardizasyon ve paketleme fabrikası kurulu olup, ihracatlar buradan yapılmaktadır. Ayrıca ilçenin adını taşıyan Köyceğiz Köyü'nde tarım alet ve makineleri üreten bir fabrika bulunmaktadır.
Köyceğiz'de Turizm
Köyceğiz Gölü ve gölün sahille birleştiği bölgede kurulan Karia'nın önemli limanlarından ve ticaret merkezlerinden Kaunos şehri ilçenin turizmdeki önemini artırmaktadır. Dalyan'dan kalkan teknelerle antik kente ulaşmak mümkündür.
Ayrıca ilçenin Sultaniye Köyü'nde mevcut olan Sıcak-Soğuk Termal Kaplıcaları, sağlık turizmi bakımından önemli bir merkezdir. Diğer taraftan Yayla Köyü ve kuzeyindeki Gökçeova, safari turizmiyle ilgi görmektedir. Çandır Köyü Horozlar mevkiinde çamur banyoları ve tesisleri bulunmaktadır.
Köyceğiz'in Akdeniz kıyısında bulunan mahallesi Ekincik Koyu, uzun plajı, nefis koyu ve yat limanıyla, su sörfü, su kayağı ve yüzme için elverişli yerlerden biridir. Her gelenin eşsiz bir yer keşfettim dediği ekincik, tatilde sessizliği, huzuru, güzel deniz ve ormanı arayanlar için ideal bir koydur.
Köyceğiz Gölü, Dalyan Kanalı, kaplıca ve çamur banyoları, 10 km uzaklıktaki 800 m rakımlı Ağla Yaylası, Şelale, Yuvarlakçay görülmeye değer yerlerdir. Dalaman Çayı, rafting ve trekking için önemlidir. Ağla Yaylası için yayla turizmi çalışmaları sürdürülmekte olup ayrıca göl çevresinde, Köyceğiz-Dalyan arasında bisiklet parkuru için alt yapı çalışmaları yapılmaktadır.
Köyceğiz Gölü Akdeniz Bölgesinin batı ucunda, ilçe hudutları içerisinde yer alıp suyu kükürtlü bir göldür. Denizden yüksekliği 8 Metre, Derinliği ise 15-150 Metre arasında değişir. Köyceğiz Gölü'nün batısında Ölemez Dağı, doğusunda Sultaniye Köyü sınırları içinde, kıyı boyunca çok sayıda termal kaynaklar vardır. Turizm ve Sağlık Bakanlığı'nca yaptırılan araştırma ve incelemeler sonucunda çok sayıda ılıca-kaplıca ve içme kaynakları tespit edilmiştir. Bu termal kaynakların en önemlileri ve sağlık amaçlı olarak işletilenleri, Hasan Çavuş Ilıcası ve Kokar Girme denilen kaplıcalarıdır.
Kaunos Antik Kenti, M.Ö. 4. yüzyılda Karya egemenliği altında var olan bir bağımsız şehir devletiydi. Kendine özgü bir kültüre sahip olan bu antik şehir, çeşitli dönemlerde inşa edilen duvarlarla çevrilmiştir. Merkezinde ise Helen-Roma tarzında tiyatro, hamam, agora, dükkanlar, liman ve çeşmeler gibi önemli yapılar bulunmaktadır. Ayrıca Kayalara yapılmış Kral mezarları bulunmaktadır. Bu yapılar, Kaunos'un sosyal, kültürel ve ticari hayatının merkezini oluşturmuştur.
Sultaniye Kaplıcaları'nın tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Milattan önceki yüzyıllardan itibaren bir şifa yurdu olarak işletilmiştir. Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminde halkın hizmetine sunulmuştur. Roma döneminde 400 hastaya aynı anda hizmet verecek kadar gelişmiş bir hastane durumundaydı. Kaynaklara göre, hastanenin girişinde “Tanrılar adına buraya ölüm giremez” diye yazılmıştır. Ölemez Dağı da adını kaplıcalardan almıştır.
2015 yılının Temmuz ayında Şamanizm ve Tangrizim inancına sahip olan insanların katılımıyla Ayata Festivali düzenlenmiştir.
Köyceğiz'e Ulaşım
Muğla-Fethiye-Antalya karayolu üzerinde yer alan Köyceğiz'in konumu nedeniyle karayolu ulaşımı gerek şehirlerarası otobüslerle gerekse Muğla'dan ve Fethiye'den hareket eden otobüs ve minibüslerle oldukça kolaydır. Uluslararası Dalaman Havalimanı'na 32 km uzaklıkta bulunan ilçe bölgedeki bir diğer uluslararası havalimanı olan Milas-Bodrum Havalimanı'na ise yaklaşık 137 kilometredir.[3]
Köyceğiz'de Eğitim
İlçede, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 2 anaokulu, 21 ilkokul, 16 ortaokul, 8 lise, 1 halk eğitim merkezi, 1 bilim ve sanat merkezi ve 1 öğretmenevi ve sanat okulu, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Köyceğiz Meslek Yüksekokulu ve Sağlık Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
