Midye Sokak Lezzeti mi, Dini Tartışma Konusu mu?
Türkiye’de yaygın tüketilen midye, dini açıdan farklı yorumlara konu oluyor
Midye, sahil bölgelerinde sıkça tüketilen bir deniz ürünü olarak bilinir. Pirince sarılı dolma haliyle veya kızartılarak servis edilen midye, sokak lezzetleri arasında popülerdir. Ancak bu lezzetli yiyecek, İslam dini açısından helal olup olmadığı yönünde tartışmalara neden olmaktadır.
Kur’an ve Hadislerde Deniz Ürünlerine Genel Yaklaşım
Genel ifadeler deniz ürünlerinin helal olduğunu gösteriyor
Kur’an-ı Kerim’de Mâide Suresi 96. ayette “Deniz avı ve yiyeceği size helal kılındı” ifadesi yer alır. Hadislerde ise “Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir” şeklinde genel bir helallik tanımı yapılır. Bu ifadeler, deniz ürünlerinin helal olduğu yönünde genel bir görüşü destekler.
Hanefi Mezhebine Göre Midye Haramdır
Balık dışındaki deniz canlıları caiz görülmez
Hanefi mezhebi, deniz hayvanları ifadesiyle yalnızca balık türlerini kasteder. Midye, karides, yengeç, istakoz gibi kabuklu deniz canlıları balık sınıfına girmediği için haram kabul edilir. Hanefi âlimleri, bu tür canlıların necis olduğunu ve tüketilmesinin caiz olmadığını belirtir.
Şafii Mezhebine Göre Midye Helaldir
Sudan çıkan ve boğazlama gerektirmeyen canlılar helal sayılır
Şafii mezhebi, denizde yaşayan ve sudan çıktıktan sonra kısa sürede ölen canlıların helal olduğunu kabul eder. Bu mezhebe göre midye gibi kabuklu deniz ürünleri, şekline ve yapısına bakılmaksızın helaldir. Dolayısıyla Şafii mezhebine göre midye yemek caizdir.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Açıklaması
Mezhepsel farklılıklara dikkat çekiliyor
Diyanet İşleri Başkanlığı, midyenin helalliği konusunda net bir hüküm vermekten kaçınarak mezheplerin görüşlerini aktarmaktadır. Diyanet, Kur’an’da deniz ürünlerinin helal kılındığını belirtirken, Hanefi mezhebinin balık dışındaki deniz canlılarını haram saydığını vurgular.
İlahiyatçıların Görüşleri: İçtihat Farklılığı
Nihat Hatipoğlu: Kur’an’da midyenin haram olduğu açıkça yazmaz
İlahiyat profesörü Nihat Hatipoğlu, midyenin hükmüyle ilgili yaptığı açıklamada farklı görüşlere dikkat çekmiştir. Kabuklu deniz hayvanlarını balıktan saymayanlar haram veya mekruh görürken, bazı âlimler tüm deniz canlılarını helal kabul eder. Bu konu içtihattır ve mezhebe göre değişir.
Midyenin Haram Sayılma Gerekçesi
Yaşadığı ortam ve temizlik hassasiyeti etkili oluyor
Midyeler deniz dibindeki pislikleri temizleyen bir yapıya sahiptir. Ağır metalleri ve toksinleri biriktirebilir. Bu durum, özellikle Hanefi mezhebine göre midyenin necâset taşıyıcısı olduğu anlamına gelir ve bu da tüketimini caiz olmaktan çıkarır.
Genel Değerlendirme
Midye yemek mezhebe göre değişen bir tercihtir
Midye yemek helal mi haram mı sorusuna evrensel bir cevap yoktur. Hanefi mezhebine göre haram, Şafii mezhebine göre helaldir. Diyanet, kararı bireyin mezhebi ve inancına bırakır. Dini hassasiyeti olan bireyler, kendi mezhep anlayışları doğrultusunda hareket ederek karar vermelidir.
