Muğla’da Sakız Üretimi 10 Yılın Ardından İlk Hasatla Ekonomiye Katkı Sağladı
2015’te başlatılan proje meyvesini verdi, sakız ağacı üreticilere yüksek gelir sağlıyor
Muğla’da 2015 yılında başlatılan Tıbbi Aromatik ve Boya Bitkilerinin Geliştirilmesi Projesi kapsamında kurulan sakız bahçelerinde ilk kez hasat yapıldı. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün koordinasyonunda yürütülen proje, 10 yıl boyunca sürdürülen bakım ve kontrol süreçlerinin ardından ilk ürünlerini verdi. Ula ilçesi Esentepe Mahallesi’nde Sabahattin Yaraşlıoğlu’na ait kapama sakız bahçesinde düzenlenen hasat etkinliği, bölgedeki üreticiler ve uzmanların katılımıyla gerçekleşti.
Sakız Ağacı: Yavaş Büyüyen Ama Yüksek Getirili Bir Bitki
Her ağaçtan yılda 300–1000 gram sakız elde ediliyor, kilogram fiyatı 15–20 bin TL
İl Tarım ve Orman Müdürü Seyfettin Baydar’ın verdiği bilgilere göre, sakız ağacı sabır gerektiren bir bitki olmasına rağmen ekonomik getirisi oldukça yüksek. Bir ağaçtan yılda 300 ila 1000 gram arasında doğal reçine elde edilebiliyor. Kalitesine göre bir kilogram sakızın piyasa değeri 15 ila 20 bin TL arasında değişiyor. Bu da her ağacın yıllık ortalama 20 bin TL gelir sağladığı anlamına geliyor. Sakız, özellikle gıda, ilaç ve kozmetik sektörlerinde yoğun talep gören bir ürün olarak dikkat çekiyor.
Muğla’nın İklimi Sakız Yetiştiriciliği İçin İdeal
Hasat dönemi Mayıs sonunda başlıyor, yılda 1 ila 3 kez ürün alınabiliyor
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nden konu uzmanı Mehmet Tutar, Muğla’nın sakız yetiştiriciliği için son derece uygun iklim koşullarına sahip olduğunu belirtti. 2015 yılından bu yana bahçelerin tüm kontrolleri uzman ekipler tarafından gerçekleştirildi. Hasat için en uygun dönem Mayıs ayı sonunda başlıyor ve Muğla özelinde yılda 1 ila 3 kez hasat yapılabiliyor. Bu durum, bölgedeki üreticiler için sürdürülebilir ve yüksek getirili bir tarım modeli sunuyor.
100 Dekarlık Alanda Üretim Yapılıyor, İlçelere Yayılıyor
Kavaklıdere ve Yatağan hariç tüm ilçelerde üretim aktif olarak sürdürülüyor
İl genelinde yaklaşık 100 dekarlık alanda sakız üretimi yapıldığını belirten Baydar, Kavaklıdere ve Yatağan hariç tüm ilçelerde üretimin sürdüğünü ifade etti. Özellikle Ula, Fethiye ve Datça ilçelerinde budama ve fidan üretimi konularında eğitimler düzenlenerek üreticilerin bilgi düzeyi artırıldı. Bu eğitimler sayesinde sakız ağacının doğru şekilde yetiştirilmesi ve hasat edilmesi sağlanıyor.
Yabani Ağaçlar Aşılandı, Yeni Bahçeler Kuruluyor
Esentepe Mahallesi’nde aşılı sakız projesi başarıyla tamamlandı
Ula ilçesinin Esentepe Mahallesi’nde yabani sakız ağaçlarının aşılandığı proje başarıyla tamamlandı. Bu proje sayesinde doğal olarak bölgede bulunan ancak ekonomik değeri olmayan yabani sakız ağaçları, verimli ve ticari değeri yüksek hale getirildi. Bu yöntem, mevcut doğal kaynakların değerlendirilmesi açısından büyük önem taşıyor. Ayrıca yeni bahçelerin kurulması için fizibilite çalışmaları da devam ediyor.
1500 Tüplü Fidan Kasım 2025’te Üreticilere Dağıtılacak
Yeni üreticiler için destek programı başlatıldı, üretim alanları genişletiliyor
2025 Kasım ayında 1500 adet tüplü sakız fidanı üreticilere ücretsiz olarak dağıtılacak. Bu dağıtım, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün üretim alanlarını genişletme ve Türkiye’yi sakız üretiminde yeniden söz sahibi yapma hedefinin bir parçası. Fidanların dağıtımıyla birlikte yeni bahçelerin kurulması ve mevcut üretimin artırılması planlanıyor. Bu adım, ithalata bağımlı olan iç talebin yerli üretimle karşılanmasını sağlayacak.
Sakızın Tarihsel Kökeni ve Küresel Ekonomideki Yeri
Sakız Adası ile özdeşleşen bitki, Türkiye’de yeniden canlandırılıyor
Sakız ağacı tarih boyunca Sakız Adası ile özdeşleşmiş bir bitki olarak biliniyor. Geçmişte İzmir’in Çeşme Yarımadası’nda da yoğun olarak bulunmaktaydı. Günümüzde ise ekonomik anlamda yalnızca Sakız Adası’nda üretimi yapılmaktadır. Ancak son yıllarda İzmir ve Muğla illerinde kurulan yeni bahçelerle bu üretim yeniden canlandırılıyor. Türkiye’nin bu alandaki potansiyeli, doğru projelerle yeniden açığa çıkarılıyor.
Mastic Reçinesi: 60’tan Fazla Sektörde Kullanılıyor
Gıda, ilaç, kozmetik ve temizlik ürünlerinde yoğun talep görüyor
Sakız ağacından elde edilen ve ‘mastic’ olarak bilinen doğal reçine; gıda, ilaç ve kozmetik sanayi başta olmak üzere 60’tan fazla alanda kullanılmaktadır. Özellikle sakızlı dondurma, sakızlı kahve, diş macunu, antiseptik ürünler ve cilt bakım ürünlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çok yönlü kullanım alanı, sakız reçinesini yüksek katma değerli bir ürün haline getiriyor.
İthalata Bağımlı İç Talep: Yerli Üretim Stratejik Öneme Sahip
Türkiye’de üretim yetersiz, iç talep ithalatla karşılanıyor
Türkiye’de sakız üretimi henüz yeterli düzeyde değildir. İç talep büyük ölçüde ithalatla karşılanmaktadır. Bu durum, yerli üretimin artırılmasını ve sakız yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılmasını stratejik bir hedef haline getiriyor. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, bu doğrultuda projelerini kararlılıkla sürdürmekte ve üreticilere her aşamada destek sağlamaktadır.
Uygulamalı Eğitimler ve Hasat Gösterimleri
Çizim yöntemiyle hasat teknikleri anlatıldı, çoğaltma yöntemleri paylaşıldı
Etkinlikte ayrıca İl Müdür Yardımcısı Dr. Songül Topal, Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Süreyya Can, ilçe müdürleri ve üreticiler de yer aldı. Katılımcılara çizim yöntemiyle sakız hasadı uygulamalı olarak gösterildi ve çoğaltma yöntemleri hakkında bilgilendirme yapıldı. Bu tür etkinlikler, üreticilerin bilgi düzeyini artırmak ve doğru tekniklerle üretim yapmalarını sağlamak açısından büyük önem taşıyor.
