AI Çağında İçerik Koruması: RSL Standardı Tanıtıldı
Yayıncılar artık içeriklerinin AI tarafından nasıl kullanılacağını belirleyebilecek
11 Eylül 2025 itibarıyla tanıtılan Really Simple Licensing (RSL) standardı, web yayıncılarının içeriklerinin yapay zekâ sistemleri tarafından nasıl kullanılacağına dair lisans koşulları belirlemesini mümkün kılıyor. RSL, robot.txt protokolüne entegre edilen lisanslama seçenekleriyle, AI tarayıcılarına karşı daha güçlü bir içerik kontrolü sunuyor.
RSL Nasıl Çalışıyor?
Robot.txt dosyasına lisans talimatları ekleniyor
Yayıncılar, web sitelerinin robots.txt dosyasına RSL lisans talimatları ekleyerek içeriklerinin kullanım koşullarını tanımlayabiliyor. Desteklenen lisans modelleri arasında:
- Ücretsiz kullanım
- Atıf karşılığı kullanım
- Abonelik bazlı erişim
- Tarama başına ödeme (pay-per-crawl)
- Yanıt üretimi başına ödeme (pay-per-inference)
Özellikle pay-per-inference modeli, AI şirketlerinin yalnızca içerikten yanıt üretmeleri durumunda ödeme yapmasını öngörüyor.
RSL Collective: Yayıncıların Telif Güvencesi
ASCAP ve BMI benzeri bir yapı kuruluyor
RSL standardının tanıtımıyla birlikte kurulan RSL Collective, müzik endüstrisindeki telif birliklerine benzer şekilde yayıncılar için adil fiyatlandırma ve pazarlık gücü sağlamayı hedefliyor. Kar amacı gütmeyen bu organizasyon, içerik sahiplerinin haklarını korumak ve AI şirketleriyle lisans anlaşmaları yapmak üzere faaliyet gösterecek.
Kimler Destekliyor?
İnternetin köklü markaları RSL’ye katıldı
RSL protokolünü destekleyen ilk yayıncılar arasında Reddit, Yahoo, Medium, wikiHow, People Inc., O’Reilly Media ve The Daily Beast gibi büyük isimler yer alıyor. Reddit CEO’su Steve Huffman, “RSL Standardı, yayıncılar ve platformlar için AI çağında lisans şartlarını belirlemenin net ve ölçeklenebilir bir yolu sunuyor” açıklamasında bulundu.
AI Şirketleri Uyacak mı?
Yasal yaptırım gücü tartışılıyor
Geçmişte robots.txt talimatlarının sıklıkla göz ardı edildiği bilinse de, RSL ekibi bu yeni protokolün yasal olarak uygulanabilir olacağına inanıyor. Henüz hiçbir AI şirketi RSL şartlarını resmi olarak kabul etmiş değil, ancak içerik sahiplerinin artan baskısı ve telif davaları bu yönde bir dönüşümün sinyalini veriyor.
AI İçerik Kullanımında Yeni Denge Arayışı
Yayıncılar kontrolü geri alıyor
RSL standardı, AI çağında içerik sahiplerinin haklarını korumak ve gelir elde etmelerini sağlamak için önemli bir adım olarak görülüyor. Web yayıncıları artık içeriklerinin nasıl kullanılacağına dair söz sahibi olurken, AI şirketlerinin bu kurallara uyup uymayacağı önümüzdeki dönemin en kritik tartışma başlıklarından biri olacak.
